Położony na wysokości 1711 m n.p.m. na zboczach najwyższego szczytu Armenii, radio-optyczny teleskop był pierwszym tego rodzaju obiektem na świecie. Jego budowę rozpoczęto w 1975 roku i trwała 10 lat. Uruchomiony został w 1986 roku. Średnica anteny składającej się z 4000 luster to 54 metry i połączono ją z teleskopem optycznym o średnicy 2,6 metra. Te unikatowe rozwiązanie pozwala na niezwykle precyzyjną eksplorację kosmosu i komunikację kosmiczną. Udało się dzięki niemu zarejestrować wiele odkryć jak np. eksplozję czerwonego olbrzyma i na podstawie zebranych danych, opublikować liczne artykuły w czasopismach naukowych w ZSRR i na całym świecie. Obserwatorium funkcjonowało tylko do roku 1990. Od tego czasu pozostaje zapomniane, jednak wciąż gotowe do ponownego uruchomienia, które jednak z powodów finansowych nie dochodzi do skutku. Kompleks zagubiony pośród surowych gór Kaukazu, sprawia dosłownie i w przenośni nieziemskie wrażenie. Prowadzi tu jedna wąska, prawie nieprzejezdna zimą górska droga. Całość zatrzymała się w czasie ponad 30 lat temu. Dodatkowego klimatu nadają socrealistyczne malunki na ścianach i wszechobecne napisy w cyrylicy.

# Podobne miejsca